बॉक्सिंग (Boxing Information In Marathi) हा जगातील सर्वात जुन्या लढाऊ खेळांपैकी एक आहे. ज्यामध्ये दोन खेळाडू एकमेकांशी त्यांची इच्छाशक्ती, प्रतिक्षेप, सहनशक्ती, वेग आणि शक्ती वापरून लढतात.
इतिहास । History
बॉक्सिंग (Boxing Information In Marathi) म्हणजेच मुष्टियुद्ध हा प्राचीन काळापासून म्हणजेच ४००० वर्षापासून आफ्रिका या देशामध्ये खेळला जात होता आणि आताच्या काळामध्ये हा खेळ अमेरिका आणि युरोपमधील खूप लोकप्रिय आणि आवडता खेळ आहे. बॉक्सिंग या खेळाला पूर्वीच्या काळी पौग्लिझन या नावाने संबोधले जायचे.
सुरुवातीच्या काळामध्ये काही लोक असे म्हणत होते कि हा खेळ खूप धोकादयक आहे कारण हा खेळ खेळताना खेळाडूला कोणतीतरी दुखापत होत होती त्यामुळे काही लोकांनी हा खेळ ऑलम्पिक मध्ये समाविष्ट करण्यावरून बंदी घातली होती. बॉक्सिंग (boxing ) या खेळला मराठीमध्ये ‘मुष्टीयुध्द’ म्हणतात.
या खेळामध्ये २ खेळाडू एकमेका विरुद्ध खेळतात आणि आपण पहिले आहे कि बॉक्सिंग खेळणाऱ्या खेळाडूंच्या हातामध्ये एक मजबूत १५० ते २५० ग्राम वजनाची मुठ घातलेली असते आणि त्याने ते प्रतिस्पर्ध्याशी लढत किंवा खेळत असतात. बॉक्सिंग हा खेळ उन्हाळी ऑलम्पिक खेळामध्ये समाविष्ट केला आहे. २०१२ पासून महिलांची ऑलम्पिक बॉक्सिंग खेळाची सुरुवात झाली आहे.
Source
खेळाचे मैदान | Boxing Ground
बॉक्सिंग (Boxing Information In Marathi) खेळाच्या मैदानाला बॉक्सिंग रिंग म्हणतात आणि हे मैदान चोरस आकाराचे असते. बॉक्सिंगच्या रिंग ह्या सामान्यता स्क्वेअरर्ड सर्कल म्हणून ओळखल्या जातात.
रिंगमध्ये एक उंच भाग असतो ज्यामध्ये प्रत्येक कोप-यार असलेल्या खांबांना दोरीच्या सहाय्याने आतील बॉक्सिंगचा भाग तयार केला जातो. बॉक्सिंगचा पृष्ठभाग हा साधारणपणे २५ मिमी च्या जाड पॅडींगच्या थराने व्यापलेला असतो. बॉक्सर लाल आणि निळ्या कोपऱ्यात स्थित असतात.
रिंग्जची (Boxing Information In Marathi) एकूण रुंदी २५’७ “(२८० सेमी) X २० ‘(६१० सेमी) च्या दोर्यांमधील आतील भाग असतो.
दोरांच्या बाहेर ३३.५ ” ( ८५ सेमी) परिमिती जागा प्रदान केलेली असते. २० ‘(६१० सेमी) आतील जागा असलेल्या मानक बॉक्सिंग रिंगचे एकूण क्षेत्र ६५५ फूट असते.
खेळाचे नियम । Boxing Rules
- बॉक्सरला प्रतिस्पर्ध्याच्या डोक्यावर किंवा शरीराच्या वरच्या भागावर मुठीने प्रहार करावा लागतो. जो खेळाडू जास्त प्रमाणात प्रतिस्पर्ध्यावर मुठीने प्रहर करेल त्याला फेरीच्या शेवटी २० गुण दिले जातात.
- बॉक्सिंगमध्ये बॉक्सरला प्रतिस्पर्ध्याच्या कमरेच्या खाली मारण्याची परवानगी नसते हे नियमांच्या विरुध्द असते.
- या खेळामध्ये पुरुषांसाठी ३ मिनिटाच्या ३ फे-या असतात आणि महिलांच्यासाठी २ मिनिटाच्या ४ फे-या असतात.
- या खेळामध्ये ५ पंच असतात आणि या पंचांचा निर्णय हा शेवटचा निर्णय असतो.
- ५ पैकी ४ खेळाडूंचे एकमत असेल तर ते बहुमत मानले जाते.
फॉल
- जर खेळाडूने प्रतिस्पर्ध्याच्या कमरेच्या खाली प्रहर केला असेल तर तो फॉल मानला जातो.
- प्रतिस्पर्ध्यावर एकसारखा प्रहर केला तर तो फॉल मानला जातो.
- खेळाडूने प्रतिस्पर्ध्यास घट्ट पकडून ठेवल्यास.
- जर खेळाडू खेळ खेळताना निर्दयपणा दाखवत असेल तर तो फॉल मानला जातो.
- स्पर्धकास आपल्या डोक्याने मारणे.
व्यावसायिक बॉक्सिंग वि. ऑलिम्पिक बॉक्सिंग
ऑलिम्पिक बॉक्सिंगच्या नियमांमध्ये व्यावसायिक बॉक्सिंगमध्ये काही फरक आहे, जे हौशी बॉक्सिंगचे नियम वापरते.
ऑलिम्पिक बॉक्सिंगच्या खेळाडूंना हेड प्रोटेक्टर घालावे लागते तर व्यावसायिक खेळामध्ये ते घालण्यास मनाई आहे.
हौशी बॉक्सिंगमध्ये, हे केवळ चार फेऱ्यांपर्यंत खेळ जातो, तर कारण व्यावसायिक खेळ १२ फेऱ्यांमध्ये खेळला जातो.
न्यायाधीश आणि कर्मचारी
रेफरी
बॉक्सर्सच्या नियमांचे पालन करणे, क्रीडापटूंच्या वर्तनावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी रिंगमध्ये असणे आणि परिस्थिती जेव्हा मागणी करते तेव्हा हस्तक्षेप करणे ह्याला रेफरी जबाबदार असतो.
न्यायाधीश
लढाईत ३ न्यायाधीश उपस्थित असतात, ज्यांच्याकडे प्रत्येक बॉक्सरचे वार मोजण्याची जबाबदारी असते आणि नॉकआउट झाल्यास लढाई कोण जिंकते हे ठरवणे.
डॉक्टर
तो लढा सुरू ठेवण्यास सक्षम आहे की नाही हे तपासण्यासाठी दरम्यान बॉक्सर्सच्या स्थितीचे आकलन करण्यासाठी डॉक्टर नेहमी उपस्थित असले पाहिजेत.
टाइमकीपर
हे फेरीच्या वेळेसाठी जबाबदार आहे आणि गोंगला स्पर्श करते, ज्याचा वापर प्रत्येक फेरीच्या शेवटी चिन्हांकित करण्यासाठी केला जातो.
तांत्रिक संचालक
न्यायाधीशांचे निर्णय, त्यांचे पुनरावलोकन करणे आणि निकाल जाहीर करणे यासाठी तांत्रिक संचालक जबाबदार असतात. तो लढाईतील इतर निर्णयांसाठी देखील जबाबदार आसतो.
लोक्युटर
मारामारीच्या निकालांची घोषणा करणे, सेनानींचे सादरीकरण, अधिकारी, रेफरी, न्यायाधीश इ. कामे लोक्युटर ची असतात.
सहाय्यक
प्रत्येक बॉक्सरला चार सहाय्यक असण्याचा अधिकार आहे, जे सेनानीच्या पोस्टच्या मागे आहेत (लाल कोपरा किंवा निळा कोपरा) आणि बॉक्सरला सल्ला देण्याची, त्याच्याशी वागण्याची आणि टॉवेल देण्याची जबाबदारी यांच्याकडे असते.
वजन श्रेणी
बॉक्सिंग शक्य तितक्या निष्पक्ष होण्यासाठी, बॉक्सर वजन गटांमध्ये विभागले गेले आहेत. अशाप्रकारे प्रत्येक बॉक्सर फक्त त्याच्या समान वजनाच्या दुसऱ्या बॉक्सरशी लढतो, ज्यामुळे लढाई अधिक निष्पक्ष आणि संतुलित होते.
पुरुष वजन श्रेणी खालीलप्रमाणे आहेत:
हलकी फ्लाय -४८ पाउंड
फ्लाय -५१ पाउंड
रोस्टर -५४ पाउंड
वर्थ -५७ पाउंड
लाइटवेट -६० पाउंड
लाइट मिडल मीडियम -६४ पाउंड
सरासरी मध्यम -६९ पाउंड
मध्यम -७५ पाउंड
मध्यम -भारी -८१ पाउंड
जड – ९१ पौंड
अति भारी – + ९१ पौंड
सर्वोत्तम भारतीय बॉक्सर
| एस.एन | भारतीय बॉक्सर नाव |
| १ | मेरी कॉम |
| २ | जितेंद्र कुमार |
| ३ | डिंगको सिंग |
| ४ | विकास कृष्ण यादव |
| ५ | मोहम्मद अली कमर |
| ६ | शिवा थापा |
| ७ | विजेंदर सिंग |
| ८ | लैशराम सरिता देवी |
| ९ | देवेंद्र सिंह |
| १० | हवा सिंग |
| ११ | अखिल कुमार |
