बॅडमिंटन (Badminton Information In Marathi) हा भारतातील एक लोकप्रिय खेळ आहे. क्रिकेटनंतर हा भारतातील दुसरा सर्वात जास्त खेळला जाणारा खेळ आहे.
बॅडमिंटन खेळ । What is Badminton
- हा रॅकेट खेळांपैकी एक आहे ज्यामध्ये खेळाडूंना बॅडमिंटन कोर्टच्या आत रॅकेटसह नेटवर शटलकॉक मारणे आवश्यक असते. साधारणपणे, बॅडमिंटन हे २ स्वरूपात येते
- “एकेरी”, १ विरुद्ध १ खेळ
- “दुहेरी”, २ विरुद्ध २ खेळ
- बॅडमिंटन खेळू तुम्ही इनडोअर किंवा आउटडोअर दोन्ही वातावरणात खेळू शकता.
इतिहास | History Of Badminton
बॅडमिंटन २००० पेक्षा जास्त वर्षांपूर्वी बॅटलडोर (बॅट किंवा पॅडल) आणि शटलकॉक नावाच्या प्राचीन गेममध्ये शोधला जाऊ शकतो.
१६०० च्या दशकापासून, बॅटलडोर आणि शटलकॉक हा फक्त एक खेळ होता ज्यात २ व्यक्ती शटलकॉक एकमेकांकडे जमिनीवर पडण्यापूर्वी शक्य तितक्या वेळा मारत होते आणि इंग्लंड व युरोपमध्ये हा उच्च श्रेणीचा खेळ असायचा.
सुरुवातीच्या काळात बॅडमिंटन हा खेळ ४-४ लोक खेळत असत त्यानंतर सिंगल्स आणि डबल्स या श्रेणी आमलात आल्या. १९३४ च्या जवळपास “बॅडमिंटन वर्ल्ड फेडरेशन ” अस्तित्वात आले आणि या खेळासाठी नवीन नियम बनविले गेले.
उपकरणे । Equipment
- बॅडमिंटन रॅकेट्स (२ किंवा ४)
- शटलकॉक्स ( पंख किंवा प्लास्टिक पासुन तयार केलेले )
- २ किंवा ४ खेळाडू
- एक जाळी जी बॅडमिंटन कोर्टच्या मध्यभागी आसते
रॅकेट | Racquets
Badminton Information In Marathi
- बॅडमिंटन रॅकेट्स हलके असते, उच्च दर्जाचे रॅकेट हे ७० ते ९५ ग्रॅम वजनाच्या दरम्यान असते (वजनात पकड किंवा तारांचा समावेश नाही.)
- रॅकेट हे कार्बन फायबर संमिश्र ( ग्रेफाइट प्रबलित प्लास्टिक ) ते स्टीलपर्यंत अनेक वेगवेगळ्या मटेरिअल पासुन बनलेले आसते.
- कार्बन फायबरमध्ये वजनाच्या गुणोत्तराची उत्कृष्ट ताकद आसते.
- आजकाल, रॅकेटमध्ये कार्बन नॅनोट्यूब आणि फुलरीन सारख्या नॅनोमटेरियल्स जोडल्या जातात ज्यामुळे त्यांना अधिक टिकाऊपणा मिळतो.
शटलकॉक | Shuttlecock
Badminton Information In Marathi
- शटलकॉक (बऱ्याचदा याला “शटल” बोलले जाते ) हा खुल्या शंकूच्या आकाराचा असतो.
- शटलकॉकचे वजन सुमारे ४.७५ ते ५.५० ग्रॅम असते.
- यात प्रत्येक पंख ६२ ते ७० मिमी (२.४ ते २.८ इंच ) लांबीचे १६ पंख आसतातआणि कॉर्कचा (खालील कडक बाजु) व्यास २५ ते २८ मिमी (०.९८ ते १.१० इंच) आसतो.
FIDE जागतिक बुद्धिबळ क्रमवारी २०२२
मैदान । Badminton Ground
बॅडमिंटन (Badminton Information) कोर्ट च्या मध्यभागी नेट (जाळी) बसविलेली असते.
तांत्रिकदृष्ट्या, कोर्टाची संपूर्ण रुंदी २०फुटांपेक्षा जास्त नसावी.
एकेरी खेळात मात्र ती १७ फुटांपर्यंत कमी केली जाते. लांबी मात्र ४४ फूटवर असते.
कोर्ट च्या मध्यभागी जाळी (नेट) बांधलेली असते त्यामुळे मैदानाचे २ सामान भागात विभाजन होते. याच जाळीपासून ६फूट ६ इंच अंतरावर शॉर्ट सर्विस लाइन (Short Service Line) असते. डबल्स मध्ये लॉन्ग सर्विस लाइन असते. हि बाहेरील बाजूपासून २ फूट ६ इंच अंतरावर असते.
नियम । Rules of Badminton
स्कोअरिंग सिस्टम | Scoring System
- प्रत्येक गेम २१ गुणांपर्यंत खेळला जातो.
- खेळाडूं जेव्हा ते रॅली जिंकतात तेव्हा त्यांना एक गुण मिळतो.
- जर स्कोअर २०-२० ने बरोबरीत राहिला, तर एका बाजूने दोन-गुणांची आघाडी (जसे २४-२२) होईपर्यंत खेळ चालू राहतो.
- जर २९-२९ ची बरोबरी असेल, ज्यामध्ये खेळ गोल्ड पॉईंटवर जातो ३०. जो कोणी हा गुण मिळवतो तो गेम जिंकतो.
- त्यानंतरच्या खेळांमध्ये, मागील गेमचे विजेते प्रथम खेळ सुरु करतात.
- तीनपैकी सर्वोत्तम
- एक खेळाडूने किंवा जोडीने सामना जिंकण्यासाठी दोन गेम (प्रत्येकी २१ गुण) जिंकणे आवश्यक आहे.
- कोणत्याही दुहेरी खेळाच्या पहिल्या रॅलीसाठी, सर्व्हिंग जोडी कोण सर्व्ह करते हे ठरवू शकते आणि रिसीव्हिंग जोडी कोण रिसीव्ह करू शकते हे ठरवू शकते.
- खेळाडूंचा बदल दुसऱ्या गेमच्या सुरुवातीला संपतो; जर सामना तिसऱ्या गेममध्ये पोहोचला, तर ते गेमच्या सुरुवातीला आणि आघाडीच्या खेळाडूचे किंवा जोडीचे स्कोअर ११ गुणांवर पोहोचल्यावर दोन्ही बदलतात. Badminton Information In Marathi
सर्विंग । Serving
- जेव्हा सर्व्हर खेळतो, तेव्हा शटलकॉकने विरोधकांच्या कोर्टात शॉर्ट सर्व्हिस लाइन ओलांडली पाहिजे नाहितर ती चुक म्हणून मोजली जाते.
- सर्व्हर आणि रिसिव्हर त्यांच्या कोर्टच्या जागेच्या आत सीमेच्या रेषांना स्पर्श न करता खेळले पाहिजे.
- इतर दोन खेळाडू त्यांची इच्छा असेल तेथे उभे राहू शकतात, जोपर्यंत ते सर्व्हर किंवा रिसीव्हरच्या खेळाच्या मध्ये येत नहीत.
- खेळाच्या सुरवातीला सर्व्हर आणि रिसिव्हर ऐकमेकाच्या विरुध्द बाजुला थांबलेले आसतात.
- सर्विस करताना रॅकेट चा अंडाकृती भाग हा खाली असला पाहिजे व शटलकॉक हे नेहमी कमरेच्या खालच्या बाजूनेच मारावा लागतो. जर हात कमरेपासून वर गेल्यास त्यास ओव्हरहँड म्हणतात.
- जर सर्विस करताना चुकली तर सिंगल मध्ये प्रतिस्पर्ध्याला व डबल्स मध्ये साथीदाराला सर्विस करण्याची संधी मिळते.
विराट कोहली विरुद्ध एमएस धोनी कर्णधारपदाचा विक्रम
रणनीती । Strategy
बॅडमिंटनमध्ये जिंकण्यासाठी खेळाडूंनी योग्य परिस्थितीत विविध प्रकारचे स्ट्रोक वापरणे आवश्यक आहे. शक्तिशाली जंपिंग स्मॅशपासून ते नाजूक टंबलिंग निव्वळ परताव्यापर्यंत आसे आनेक डावपेच खेळाडूला खेळावे लागतात.
एकेरी । Singles
एका व्यक्तीला संपूर्ण कोर्ट कव्हर करण्याची गरज असल्याने, एकेरी डावपेच प्रतिस्पर्ध्याला शक्य तितके एका जागेवरुन हलवण्यास भाग पाडण्यावर आधारित असतात.
दुहेरीच्या तुलनेत एकेरीमध्ये स्मॅशिंग प्रमुख असते कारण स्मॅशरला उत्तर देण्यासाठी कोणताही साथीदार नसतो शिवाय, एकेरीमध्ये वारंवार मारणे थकवणारा असू शकते जेथे खेळाडूच्या उर्जेचे संवर्धन प्रथम असते.
एकेरीत खेळाडू अनेकदा रॅलीची सुरुवात फोरहँड हाय सर्व्ह किंवा फ्लिक सर्व्हिसने करतात. कमी सर्व्ह देखील वारंवार वापरले जातात.
खेळाच्या उच्च स्तरावर, एकेरींना जास्त तंदुरुस्तीची आवश्यकता असते.
दुहेरी । Doubles
दोन्ही जोड्या आक्रमण मिळवण्याचा आणि राखण्याचा प्रयत्न करतात, संधी मिळेल तेव्हा खालच्या दिशेने मारतात यामुळे लवकर गुण मिळवण्यास मदत होते.
जेव्हा शक्य असेल तेव्हा, एक जोडी एक आक्रमक रचना स्वीकारते, ज्यामध्ये एक खेळाडू मागच्या कोर्टातून खाली फेकला गेलेला आणि मिडकोर्टमधील त्यांचे भागीदार लिफ्ट वगळता सर्व स्मॅश रिटर्न्स अडवतील.
जर मागच्या कोर्ट प्रतिस्पर्ध्याने ड्रॉप शॉट वाजवला, तर त्यांचे भागीदार निव्वळ प्रतिस्पर्ध्याला उत्तराला देण्यासाठी फोरकोर्टमध्ये जातो.
खेळाच्या उच्च स्तरावर, बॅकहँड सर्व्हर लोकप्रिय झाले आहे ज्या प्रमाणात फोरहँड सर्व्हिस उच्च स्तरावर बऱ्यापैकी दुर्मिळ झाले आहेत.
मिश्र दुहेरी । Mixed doubles
खेळाच्या उच्च स्तरावर, रचना सामान्यतः अधिक लवचिक असते शीर्ष महिला खेळाडू बॅक-कोर्टमधून सामर्थ्याने खेळण्यास सक्षम असतात.
संघटना । Organization of Badminton
नियामक संस्था
- आशिया: बॅडमिंटन आशिया कॉन्फेडरेशन (बीएसी)
- आफ्रिका: बॅडमिंटन कॉन्फेडरेशन ऑफ आफ्रिका (बीसीए)
- अमेरिका: बॅडमिंटन पॅन एम (उत्तर अमेरिका आणि दक्षिण अमेरिका एकाच संघाचे आहेत; बीपीए)
- युरोप: बॅडमिंटन युरोप (BE)
- ओशिनिया: बॅडमिंटन ओशिनिया (BO)
